Jeden z kamieni milowych współczesnego polskiego komiksu. Zarówno jego nietypowa i nowatorska treść jak i warstwa graficzna oraz edytorska (jeden z pierwszych polskich komiksów po 1989 r. w twardej oprawie) wywołały sporą sensację na rynku i w krajowym środowisku twórców komiksu.
Album znalazł się w prestiżowym wydawnictwie „1001 Comics You Must Read Before You Die” pod redakcją Paula Gravetta.

Treść:

Dwójka dziwacznych bohaterów, ojciec i syn – jeden z głową Obcego, drugi o imieniu Zelig z głową żaby – z opaskami charakterystycznymi dla Żydów w okupowanej przez Niemców Polsce, ucieka z transportu i wędruje spotykając na swojej drodze żołnierzy niemieckich dowodzonych przez tajemniczego karła oraz partyzantów. Absurdalne sytuacje i dialogi, w tym zdarzenia z udziałem stada uwolnionych z niemieckiej ciężarówki kotów, wpisane są w realistyczną scenografię. Maski kotów noszą też dowódcy partyzantów. Bitwa partyzantów z Niemcami jest przedstawiona jak gra planszowa lub komputerowa. Całość ma być przetworzonym artystycznie obrazem wojny i okupacji, z jakim autorzy zetknęli się w młodości w utworach czasu PRL-u poświęconym tej tematyce – w kinie, telewizji, literaturze, kulturze masowej. Samo imię Zelig odnosi się do filmu Woody Allena pod takim właśnie tytułem, postać jednego z partyzantów ma rysy René z komediowego serialu brytyjskiego „’Allo ’Allo!”, inny ma rysy znanego polskiego aktora Zbigniewa Cybulskiego, a koty i kocie maski nawiązują do słynnego komiksu „Maus” Arta Spiegelmana.

Nietypowy scenariusz, brak wyraźnego zakończenia, nie do końca jasny przekaz utworu, niezwykle atrakcyjna warstwa graficzna i edytorska, powodowały z jednej strony zachwyty odbiorców i krytyków, z drugiej dystans wobec niezrozumiałej koncepcji komiksu. Kończy się on zapowiedzą dalszego ciągu, który jednak, mimo podjęcia prac i szkicowego opracowania wstępnej koncepcji, nigdy nie został stworzony.

Na uwagę zasługuje też edytorska strona przedsięwzięcia. Okładka z pięknym rysunkiem stylizowana jest na strony tytułowe magazynów z lat 40-tych. Wewnętrzne strony są lekko zabarwione na żółto, a kreski rysunków celowo nie osiągają pełnej czerni.

W wydaniu II Zin Zin Press wprowadzono w stosunku do wydania I (Kultura Gniewu i Zin Zin Press) nieznaczne zmiany na okładce, która dzięki temu różni się od okładki pierwszego wydania. W środku komiksu także dokonano niewielkich zmian. Wszelkie różnice spowodowane były decyzjami autorów i wydawcy o ponownej obróbce graficznej całego materiału.

Album zdobył kilka prestiżowych nagród, m.in. w 2004 r. za najlepszy album polski na Międzynarodowym Festiwalu Komiksu w Łodzi, za najlepszy album polski na festiwalu Interkomix oraz nagrodę tygodnika „Przekrój” w kategorii album roku, w 2005 r. Prix Millepages BD, w 2006 r. Prix Festival BD Vaison la Romaine.

Komiksowi poświęcono wiele tekstów publicystycznych i naukowych, także w publikacjach zagranicznych, m.in. w USA, gdzie zajmowano się tematem obrazu Holokaustu w kulturze masowej.

Historia wydania:

Cztery pierwsze plansze o historii Zeliga, narysowane na konwent w Łodzi, ukazały się w Magazynie Komiksów AQQ nr 2 z grudnia 1993 r.

Pierwsze wydanie komiksu „Achtung Zelig! Druga wojna” ukazało się wiosną 2004 r. jako wspólny projekt Kultury Gniewu i Zin Zin Press. Wobec sukcesu rynkowego jesienią tego roku nakładem Zin Zin Press ukazało się drugie wydanie komiksu.

Wobec faktu, iż jednym z dystrybutorów albumu była sieć księgarni Empik autor rysunków i wydawca odbyli trasę promocyjną odwiedzając kilka większych miast Polski i spotykając się z czytelnikami. Było to działanie o tyle nietypowe, iż dotąd – wobec słabości rynku komiksowego w Polsce – stosowane tylko przez nielicznych większych wydawców i to dość rzadko.

W 2005 roku komiks w wersji kolorowej (koloryzację wykonała Grażyna Kasprzak) ukazał się w tłumaczeniu na rynku frankofońskim nakładem Casterman z posłowiem Grzegorza Rosińskiego (który pośredniczył w wydaniu komiksu).

Po 20 latach od premiery, w 2024 roku, wydawnictwo Kultura Gniewu wznowiło tytuł w nowym opracowaniu – w czarno-białej wersji kolekcjonerskiej oraz w wersji kolorowej.

Tytuł: Achtung Zelig! Druga wojna

Scenariusz: Krystian Rosenberg (Rosiński)

Rysunki: Krzysztof Gawronkiewicz

Okładka: Krzysztof Gawronkiewicz

Format: 238×315 mm

Objętość: 56 stron (czarno-białe)

Okładka kolorowa

Oprawa twarda, wyklejka

ISBN 83-919837-5-7

Materiały dodatkowe:

Errata

Cena: 29,90 zł

Wydawca: Zin Zin Press

Wydanie drugie, Poznań (XII) 2004

Informacja o autorach:

 

Krzysztof Gawronkiewicz – grafik, malarz, autor storyboardów, jeden z najlepszych polskich twórców komiksu przełomu XX i XXI w. Ukończył liceum plastyczne w Warszawie, studiował na ASP w Warszawie na Wydziale Architektury Wnętrz i Wydziale Grafiki.

Debiutował w 1988 r. ilustracjami do opowiadań publikowanych w miesięczniku „Nowa Fantastyka”, gdzie ukazały się również jego pierwsze komiksy. W redakcji pisma poznał Macieja Parowskiego, który zaproponował mu narysowanie komiksu „Burza” (nigdy nie został ukończony). Wspólnie z Denisem Wojdą, rysownikiem, projektantem, twórca filmów i scenarzystą, którego poznał w 1992 r. na pierwszym roku grafiki warszawskiej ASP, stworzyli cykle prasowe „Mikropolis” oraz „Tabula Rasa” (ukazały się też w formie albumów). Wiele jego krótkich form komiksowych, pasków oraz ilustracji ukazało się w prasie codziennej oraz periodykach (zarówno wysoko jak i niskonakładowych), a także w licznych antologiach.

W 2000 r. za komiks „Krzesło w piekle” z serii „Mikropolis” otrzymał Grand Prix Międzynarodowego Festiwalu Komiksu w Łodzi.

Za projekt komiksu „Esencja” do scenariusza Grzegorza Janusza w 2003 r. zdobył główną nagrodę w pierwszej edycji Europejskiego Konkursu Komiksowego, organizowanego przez francuskie wydawnictwo Glénat i szwajcarską telewizję Arte. Powstały dwa albumy cyklu nazwanego „Przebiegłe dochodzenie Ottona i Watsona” – tom pierwszy „Esencja” i tom drugi „Romantyzm” (wyd. Glénat i Mandragora). Do scenariusza Marzeny Sowy narysował album „Powstanie” opowiadający historię z czasów Powstania Warszawskiego (wyd. francuskie „Avant l’orage”, tom 1, Dupuis, 2014. Nie powstały dotąd kolejne tomy komiksu pomyślanego jako cykl.

 

Krystian Rosenberg (Rosiński) – scenarzysta komiksu „Achtung Zelig! Druga wojna”, prywatnie siostrzeniec Grzegorza Rosińskiego.